Każdy rodzic wie, jak duży wpływ na dziecko ma tempo dnia w przedszkolu – wiele bodźców, interakcje z rówieśnikami, zajęcia edukacyjne, a także często zmiana rodzaju aktywności . Zdarza się po powrocie do domu maluch bywa zmęczony,rozdrażniony a jego emocje nieprzewidywalne lub trudne do okiełznania. Dzieje się tak, ponieważ małe dzieci, szczególnie w wieku przedszkolnym, nie mają jeszcze w pełni rozwiniętej zdolności do samodzielnego regulowania intensywności napływających bodźców. Właśnie dlatego tak ważne jest, by po intensywnie spędzonym dniu (czy to w przedszkolu, czy w czasie rodzinnych weekendów i świąt) stworzyć dziecku warunki do odpowiedniego wyciszenia.
Co dzieje się w ciele dziecka podczas dnia pełnego bodźców?
Przedszkolaki codziennie doświadczają mnóstwa bodźców sensorycznych: głośnych dźwięków, intensywnych zapachów, silnych emocji, nowych sytuacji i wielu interakcji z rówieśnikami. To wszystko – choć często pozytywne służące jego rozwojowi – jest obciążeniem dla układu nerwowego, który wciąż rozwija się w tym wieku. Przeładowanie bodźcami (tzw. „przeładowanie sensoryczne”) może prowadzić do poczucia przytłoczenia, zmiany nastroju i trudności w koncentracji.
Dziecko, które nie ma możliwości odpocząć od tych bodźców, może stać się nadpobudliwe, marudne lub wręcz wycofane. Czas wyciszenia po intensywnym dniu jest absolutnie kluczowy, by umożliwić dziecku regenerację i pomóc mu w odzyskaniu równowagi.
Dlaczego wyciszenie jest tak ważne?
- Regulacja emocji
W ciągu dnia dziecko przeżywa wiele emocji – od radości, przez frustrację, aż do złości. Po powrocie do domu, szczególnie jeśli dzień był pełen wyzwań, dziecko może mieć trudności z ich rozładowaniem. Wyciszenie pozwala na spokojne przeżywanie i regulowanie tych emocji. - Odpoczynek dla układu nerwowego
Przeładowanie bodźcami – zarówno zmysłowymi, jak i emocjonalnymi – może prowadzić do zmęczenia układu nerwowego. Zbyt intensywne przeżywanie kolejnych sytuacji / np gra w gry komputerowe /powoduje, że dziecko nie jest w stanie skupić się na zadaniach, ale także trudniej mu odpocząć i zrelaksować po powrocie do domu - Poprawa jakości snu
Dzieci, które mają odpowiednią ilość czasu na wyciszenie przed snem, znacznie łatwiej zasypiają, a ich sen jest głębszy i bardziej regenerujący. Brak wyciszenia może prowadzić do trudności z zasypianiem, a także do wybudzeń w nocy, ponieważ układ nerwowy jest zbyt pobudzony. - Wspomaganie procesu integracji sensorycznej
W ciągu dnia dziecko zbiera mnóstwo bodźców z otoczenia – dotyku, wzroku, słuchu, smaku. Wyciszenie pomaga „przetrawić” te informacje, co pozwala na ich lepszą organizację w mózgu. Dzięki temu dziecko lepiej radzi sobie z przetwarzaniem bodźców w kolejnych dniach.
Jak wspierać wyciszenie dziecka po intensywnym dniu?
Stworzenie spokojnego otoczenia
Po powrocie do domu warto zadbać o przestrzeń, która sprzyja relaksowi – wygodne miejsce, ciepłe światło, delikatne kolory i cisza. Jeśli dziecko jest wrażliwe na hałas, zadbajmy o to, by w tle nie grała głośna muzyka ani telewizor.
Aktywności uspokajające
Proste, powolne zabawy, takie jak układanie klocków, czytanie książek, rysowanie czy zabawy w ciszy (np. zabawa w „szpiegów” lub „dźwięki wody”) pozwalają dziecku na skupienie się na spokojnych czynnościach, które nie będą go przytłaczać.
Relaksacja i techniki oddechowe
Nawet przedszkolaki mogą nauczyć się prostych ćwiczeń oddechowych, które pomogą im w wyciszeniu. Na przykład, można przeprowadzić z dzieckiem ćwiczenie: „weź głęboki wdech, policz do 4, a potem powoli wydychaj powietrze”. To ćwiczenie pomaga dziecku uspokoić umysł i ciało.
Woda i masaż
Relaksujące kąpiele z dodatkiem olejków eterycznych (np. lawendowego), które działają uspokajająco, mogą być dobrym sposobem na wyciszenie. Dzieci uwielbiają także delikatny masaż – może to być np. masaż stóp lub pleców, który pomaga dziecku się zrelaksować.
Ograniczenie stymulacji przed snem
Warto zadbać o to, by na godzinę przed snem dziecko nie miało kontaktu z głośnymi dźwiękami, ekranami (telewizor, tablet, telefon), które pobudzają układ nerwowy i utrudniają zasypianie. Przed snem malucha ważne jest stworzenie spokojnej atmosfery – na przykład słuchanie cichych, kojących melodii lub czytanie książek.
Rutyna jako narzędzie wyciszenia
Dzieci, szczególnie w wieku przedszkolnym, czują się bezpieczniej, gdy otoczenie zapewnia im określoną powtarzalność, rodzaj rytyny . Regularność, stały porządek dnia i przewidywalność kolejnych aktywności daje dziecku poczucie bezpieczeństwa i pomaga w relaksacji.
Wyciszenie w weekendy i święta
Czas spędzany w rodzinnym gronie – w weekendy, święta czy na wakacjach – to czas, kiedy rodzice często chcą zapewnić dzieciom różne rodzaje aktywności: wizyty u rodziny, wycieczki, zabawy na świeżym powietrzu. Choć te momenty są pełne radościi i nowości również w takich dniach łatwo o przeładowanie bodźcami. Dlatego tak ważne jest, by po intensywnych dniach znaleźć czas na spokojne, wyciszające chwile. Może to być wspólne czytanie książek, relaksujące gry planszowe, spokojne spacery czy zabawy w wodzie .
Podminowując – wyciszenie po intensywnym dniu, pełnym wrażeń i bodźców, to kluczowy element wspierający rozwój dziecka. Dzięki odpowiedniemu odpoczynkowi, dziecko lepiej radzi sobie z emocjami, zyskuje większą zdolność koncentracji, a także ma szansę na regenerację układu nerwowego. Dlatego, po pełnym wrażeń dniu w przedszkolu, warto zadbać o odprężające rytuały, które pozwolą maluchowi poczuć się bezpiecznie i spokojnie, a w rezultacie zyskają na jakości zarówno jego czas spędzany w domu, jak i nocny sen.
Kilka przykładów pomocnej literatury:
„Jak zrozumieć sygnały sensoryczne dziecka?”, Angie Voss
„Uważność i spokój żabki” Eline Snel
„Wszyscy ziewają” Bijsterbosch Anita
„Jesteś kimś wyjątkowym. Relaksacje dla dzieci ” Martyna Broda
„Wierszyki relaksacyjne dla dzieci” Arkadiusz Maćkowiak, Dominika Żebrowska
„Mój spokój” Anne Crahay
„Wyobrażanki. Relaksacyjne ćwiczenia na wyobraźnię” Anna Olejnik
Pozdrawiamy życząc dużo spokoju😊